İnşaat sektörü, hem bireyler hem de şirketler için büyük maddi değerlerin söz konusu olduğu bir alandır. Bu nedenle taraflar arasındaki hak ve borç ilişkilerinin net olarak belirlenmesi ve güvence altına alınması büyük önem taşır. Bu güvenceyi sağlayan en temel araç ise inşaat sözleşmeleridir. Gerek arsa sahipleri ile yüklenici firmalar, gerekse yatırımcılarla müteahhitler arasında yapılan bu sözleşmeler, olası anlaşmazlıkların önüne geçilmesini sağlar.
Peki inşaat sözleşmeleri nedir, türleri nelerdir ve hazırlanırken nelere dikkat edilmelidir?
İnşaat Sözleşmesi Nedir?
İnşaat sözleşmesi, bir tarafın belirli bir bedel karşılığında inşaat yapmayı, diğer tarafın da bu inşaata konu edimi yerine getirmeyi taahhüt ettiği hukuki bir sözleşmedir. Türk Borçlar Kanunu kapsamında bir eser sözleşmesi türüdür.
Taraflar:
- İş sahibi (arsa sahibi, yatırımcı)
- Yüklenici (müteahhit, taşeron)
Bu sözleşme ile yüklenici, belirlenen teknik özelliklere ve süreye uygun olarak bir yapıyı tamamlamayı; iş sahibi ise buna karşılık bedel ödemeyi üstlenir.
İnşaat Sözleşmesi Türleri Nelerdir?
1. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi
En sık karşılaşılan türdür. Arsa sahibi, arsasını inşaat yapması için yükleniciye verir. Yüklenici, belirlenen süre içinde bina yapar ve tamamladığında, bağımsız bölümlerin bir kısmını arsa sahibine, kalanını kendisine alır.
2. Anahtar Teslim İnşaat Sözleşmesi
Yüklenici, projeyi baştan sona tamamlayarak tüm eksikleriyle birlikte iş sahibine teslim etmeyi taahhüt eder. Sabit bedelli ve kapsamlı bir sözleşmedir.
3. İnşaat Yapım Sözleşmesi (Ücret Karşılığı)
İş sahibi belirli bir bedel karşılığında yapının inşa edilmesini ister. Yüklenici, işin sonunda hak ettiği bedeli alır.
4. Taşeronluk Sözleşmesi
Ana yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılır. Ana projeye katkı sağlayacak alt işler için kullanılır (örneğin elektrik, sıhhi tesisat işleri).
İnşaat Sözleşmelerinde Bulunması Gereken Unsurlar
| Unsur | Açıklama |
|---|---|
| Taraf Bilgileri | İş sahibi ve yüklenici kimlik/ticaret unvanı |
| Arsa Bilgileri | Tapu kayıtları, adres ve arsanın yüzölçümü |
| Projenin Kapsamı | Yapılacak bina, bağımsız bölüm sayısı, kullanım amacı |
| Süre | İnşaatın başlama ve bitiş tarihi |
| Teslim Şartları | Hangi koşullarda teslim yapılacak |
| Cezai Şartlar | Gecikme, ayıplı iş, teslim aksaklıkları halinde uygulanacak yaptırımlar |
| Garanti ve Sorumluluk | İnşaat sonrası oluşabilecek sorunlar için yüklenicinin sorumluluk süresi |
| İmza ve Onay | Tarafların imzaları, noter onayı (gerektiğinde) |
İnşaat Sözleşmesi Yapılırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Yazılı Olmalı ve Açık Olmalı
- Her ayrıntı net şekilde kaleme alınmalı.
- Sözlü anlaşmalardan kaçınılmalı.
- Süresi Belirlenmeli
- Başlangıç ve bitiş tarihi, gecikme halinde uygulanacak yaptırımlar belirtilmeli.
- Malzeme Kalitesi ve Standartları
- Kullanılacak malzemeler ve teknik özellikler açıkça belirtilmeli.
- İskân ve Ruhsat Sorumluluğu
- Ruhsat alma, iskân belgesi çıkarma sorumluluğu kimde olacak açıkça yazılmalı.
- Yargı Yolu ve Uyuşmazlık Çözümü
- Uyuşmazlık halinde hangi mahkeme yetkili olacak belirtilmeli.
Yargıtay Uygulamaları ve Sözleşme Geçerliliği
Yargıtay kararlarında, özellikle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde:
- noter onayı arandığı,
- tapuda beyan verilmesi gerektiği,
- şartların net olarak belirtilmediği durumlarda sözleşmelerin geçersiz sayılabileceği ifade edilmektedir.
Bu nedenle inşaat sözleşmeleri uzman kişilerce hazırlanmalı ve hukuki geçerliliği titizlikle sağlanmalıdır.
İnşaat Sözleşmesinin Feshi Mümkün mü?
Evet. Sözleşmede belirtilen koşullar yerine getirilmezse;
- Haklı nedenle fesih mümkündür.
- Fesih sonrası tazminat, eksik iş bedeli ya da cezai şartlar talep edilebilir.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
No responses yet