2025 yılı itibarıyla Türkiye’de adalet sistemini güçlendirme hedefiyle hazırlanan 9. Yargı Paketi, icra ve iflas hukukuna ilişkin birçok yeniliği beraberinde getirmiştir. Bu değişiklikler, hem borçlular hem de alacaklılar açısından işlemlerin daha hızlı, şeffaf ve etkin bir şekilde yürütülmesini hedeflemektedir. İcra süreçlerinde yaşanan uygulama sorunlarını azaltmak ve yargıya erişimi kolaylaştırmak amacıyla yapılan bu reformlar, icra hukukunun işleyişine doğrudan etki eden niteliktedir.
Elektronik Açık Artırma Usulünde Değişiklik
Elektronik ortamda yapılan açık artırmalarda teklif verme süresiyle ilgili önemli bir yenilik getirilmiştir. Artık artırmanın son on dakikasında yeni bir teklif gelirse, artırma süresi üç dakika uzatılacaktır. Her yeni teklif için aynı süre eklenmeye devam edecek; ancak toplam uzatma süresi bir saati geçemeyecektir.
Bu düzenleme, açık artırmalarda son anda yapılan teklifler nedeniyle yaşanan haksız rekabeti önlemeyi ve daha adil bir fiyat oluşumunu sağlamayı amaçlamaktadır.
Artırma Teklif Farklarında Yeni Sınırlar
Elektronik ihalelerde teklifler arasındaki farklar yeniden düzenlenmiştir. Daha önce muhammen bedelin binde biri ve en az yüz Türk lirası olarak belirlenen teklif farkı, yeni düzenlemeyle birlikte muhammen bedelin binde beşi ve en az bin Türk lirası olarak güncellenmiştir.
Bu değişiklik sayesinde ciddi alıcıların ihaleye katılımı teşvik edilmekte, ihalelerde spekülatif davranışların önüne geçilmektedir.
Yediemin Otoparklarındaki Araçların Satışı
Uzun süre yediemin otoparkında bekleyen ve sahipleri tarafından alınmayan araçların ekonomiye kazandırılması amacıyla yeni bir mekanizma yürürlüğe konulmuştur. Belirli bir süre içinde sahiplenilmeyen araçların tespitiyle birlikte bu araçların kamuya gelir sağlamak amacıyla satışı mümkün hale getirilmiştir.
Bu yenilik, otoparkların verimli kullanılması, araçların çürümesinin önlenmesi ve kamu kaynaklarının daha etkin kullanımı açısından önemlidir.
Adli Yardım Ödeneklerine Düzenleme
Adli yardım hizmetlerini sürdüren baroların karşılaştığı finansman sorunlarını çözmek adına adli yardım ödenekleriyle ilgili yeni bir sistem devreye alınmıştır. Artık, baroların adli yardım faaliyetlerinden doğan ve karşılanamayan ödemeleri için Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ek ödenek sağlanabilecektir.
Bu uygulama sayesinde, özellikle dar gelirli vatandaşların adalete erişiminde süreklilik ve etkinlik sağlanması hedeflenmektedir.
İstinaf ve Temyiz Sınırlarının Belirlenmesinde Yeni Kriter
İstinaf ve temyiz kanun yollarına başvuruya ilişkin parasal sınırların belirlenmesinde, artık ilk karar tarihindeki sınır esas alınacaktır. Böylece, kararların kaldırılması veya bozulması sonrası yeniden verilen kararlarda, ilgili tarihteki sınırların dikkate alınması sağlanacaktır.
Bu değişiklik, hak kayıplarının önlenmesini, istinaf ve temyiz süreçlerinin daha adil yürütülmesini sağlamaktadır.
Arabuluculuk Sürecine Katılımda Zorlayıcı Unsur
Yargı paketi ile birlikte arabuluculuk sürecine katılımı teşvik etmek amacıyla önemli bir düzenleme yapılmıştır. Arabuluculuk davetini reddeden veya toplantıya katılmayan taraf, dava açılması durumunda yargılama giderlerinin yarısını ödemekle yükümlü olacaktır.
Bu uygulama, tarafların uzlaşı sürecine daha aktif katılımını sağlamayı ve dava yükünü azaltmayı amaçlamaktadır.
Hukuk Mesleklerine Giriş ve Arabuluculukta Yeni Kriterler
Yirmi yıl mesleki kıdeme sahip hukukçuların, artık arabuluculuk sınavına girmeden arabulucu olabilmelerine imkân tanınmıştır. Böylece uzun yıllardır hukuk alanında çalışan ve tecrübeli olan kişilerin sisteme daha hızlı entegre edilmesi sağlanmıştır.
Bu durum hem arabuluculuk havuzunun genişlemesini hem de tecrübenin sisteme kazandırılmasını mümkün kılmaktadır.
Uygulamadaki Etkiler ve Beklentiler
- Yargı Paketi ile getirilen bu yenilikler, icra hukukunun sadece şekilsel yönünü değil, aynı zamanda uygulamadaki verimliliği ve adil yargılanma hakkını da doğrudan etkilemektedir. Açık artırma sisteminin daha güvenli hale gelmesi, borçların tahsilinde daha etkili yöntemlerin uygulanması ve vatandaşların yargı süreçlerine erişiminde kolaylık sağlanması, yargı reformunun temel taşlarını oluşturmaktadır.
Bunun yanı sıra, özellikle arabuluculuk sürecine getirilen teşvik edici düzenlemeler sayesinde dava dışı çözüm yollarının daha yaygın kullanılması beklenmektedir. Bu da mahkemelerin iş yükünün azalması ve toplumsal barışın güçlenmesi açısından olumlu katkılar sağlayacaktır.
Sonuç
İcra hukukunda yapılan bu yapısal ve işlevsel değişiklikler, yargı sistemine duyulan güvenin artırılması, işlemlerin hızlandırılması ve taraflar arasında denge kurulması açısından son derece önemlidir. Özellikle dijitalleşme, adli yardım ve açık artırma alanlarında yapılan iyileştirmeler, çağdaş bir hukuk sistemi için atılan somut adımlardır.
Adalet hizmetlerinden herkesin eşit şekilde yararlanabilmesini sağlamak ve işlemlerin adil bir zeminde yürütülmesini güvence altına almak adına getirilen bu yenilikler, icra hukukunun modern ihtiyaçlara cevap verebilecek esnekliğe kavuştuğunu göstermektedir.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
No responses yet